Hoe wordt kleur waargenomen?

Voor velen is kleur een eigenschap van het voorwerp zelf. Dit is echter niet het geval. Kleur is een eigenschap van licht dat weerkaatst wordt op voorwerpen. Een klein deel van het licht wordt geabsorbeerd door het voorwerp, de rest wordt teruggekaatst.

Dit gereflecteerde licht wordt door onze ogen opgevangen en vertaald in onze hersenen als een bepaalde kleur.

Hoe werkt dit nu precies?

Het licht valt binnen in het oog door het hoornvlies, de pupil, de ooglens en het glasvocht. In een ideale toestand vormt dit een mooi brandpunt op het netvlies. Centraal op het netvlies bevindt zich de gele vlek, het punt waar wij het scherpst zien. In en rond de gele vlek bevinden zich de meeste kegeltjes. Zij staan in voor het zicht overdag en bevatten fotopigmenten. In een menselijk oog bestaan er 3 soorten fotopigmenten – namelijk rood, groen en blauw – die nodig zijn om kleur te vertalen naar zenuwimpulsen. Deze vertaling is nodig zodat de hersenen dit signaal kunnen interpreteren in een bepaalde kleur. Dit gebeurt in de primaire visuele cortex achteraan de hersenen.

Wanneer er weinig licht is worden de staafjes meer geprikkeld dan de kegeltjes. Staafjes staan in voor het zicht in het donker. De staafjes kunnen geen kleursignalen vertalen naar de hersenen, enkel grijstinten.

Uw visuele ervaring met objecten heeft invloed op de interpretatie van kleur. Iedereen weet dat bijvoorbeeld een citroen een gele kleur heeft. Als een citroen onder een rood licht gelegd wordt zal u toch een gele kleur interpreteren. Dit fenomeen noemen we kleurconstante.

Kleurenblindheid

Kleurenblindheid komt voor als één of meerdere kegeltjes niet naar behoren functioneert. Zo kunnen de kegeltjes afwezig, niet functioneel of in functie verminderd zijn. De meest voorkomende kleurdysfuncties zijn rood-groen en blauw-geel kleurenblindheid.

Kleurenblindheid komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Volgens onderzoek zouden ongeveer 12% van de vrouwelijke populatie zelfs over 1 extra kleurpigment beschikken. Deze personen zouden dan tot 100 meer kleuren kunnen onderscheiden.